ព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២នេះ អគ្គនាយកដ្ឋានការពារអ្នកប្រើប្រាស់ កិច្ចការប្រកួតប្រជែង និងបង្រ្កាបការក្លែងបន្លំ ហៅកាត់ថា”ក.ប.ប.” នៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម មានរៀបចំសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយស្តីពី”កិច្ចការហាឡាលកម្ពុជា”
ក្នុងឱកាសថ្លែងបើកសិក្ខាសាលានោះ លោក ស៊ិន ស៊ីដេត អគ្គនាយករង ក.ប.ប.លើកឡើងថា អ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួនយល់ច្រឡំថា ផលិតផលហាឡាល គឺសម្រាប់តែជនម៉ូស្លីម ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងវាជាផលិតសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ទូទៅ ដោយមិនគិតពី ពណ៌សំបុរ ជាតិសាសន៍ ឬសាសនាឡើយ។ បច្ចុប្បន្ននេះ តម្រូវការផលិតផលហាឡាល នៅលើសកលលោកបានបន្តកើនឡើងជាលំដាប់ទាំងនៅក្នុង ប្រទេសកាន់សាសនាម៉ូស្លីម និងមិនមែនម៉ូស្លីម ហើយនេះគឺជាឱកាសពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំធេង ដែលតម្រូវឱ្យបណ្ដា ប្រទេសជាច្រើនទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ចាប់អារម្មណ៍ និងបានរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ផលិតផលហាឡាលនៅក្នុងប្រទេសផងខ្លួន។
លោក ស៊ិន ស៊ីដេត គួសបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីកិច្ចធានាផ្នែក គុណភាព និងសុវត្ថិភាព ផលិតផលហាឡាល ត្រូវបានផលិតឡើង ដោយត្រូវគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិរបស់សាសនាឥស្លាមមានជាអាទិ៍៖ វិធីសាស្ត្រក្នុងការសម្លាប់សត្វ, ការមិនប្រើប្រាស់សម្ភារ វត្ថុធាតុដើម ឬគ្រឿងផ្សំ ដែលសាសនាឥស្លាមហាមឃាត់ ដែលគេហៅថា “ហារ៉ាម” ។
ជាមួយនោះ លោក នាក់ ណេរ៉ុន អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប ក៏បានលើកឡើងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជា បាននឹងកំពុងមានការវិវឌ្ឍទៅមុខជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយ ចីរភាព។ ទន្ទឹមនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានខិតខំថែរក្សាលំនឹងនយោបាយផ្ទៃក្នុង រក្សាឱ្យមានស្ថេរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងការរុញច្រាន នៃការធ្វើពិពិធកម្មពាណិជ្ជកម្មសំដៅជំរុញការនាំចេញផលិតផល និងសេវាកម្មពីកម្ពុជាឱ្យបានកាន់តែច្រើន តាមតែអាចធ្វើបាន និងតាមធនធានដែលខ្លួនមាន។
លោកអភិបាលរងខេត្តបន្ថែមថា កាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពី ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃគណៈកម្មាធិការត្រួតពិនិត្យ ផលិតផលហាឡាលកម្ពុជា ដើម្បីជាមូលដ្ឋានច្បាប់ក្នុងការអភិវឌ្ឍផលិតផល និងសេវាកម្ម ហាឡាល សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងសម្រាប់បម្រើទីផ្សារក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ មានប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោក ដែលមានជនជាតិម៉ូស្លីមរស់នៅ បានចាប់ផ្តើមជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការផលិត និងចេញវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ហាឡាលនៅលើផលិតផល និងសេវាកម្ម ដែលពួកគេផលិតបាន ដើម្បីទទួលបានការតបស្នងជាវិជ្ជមានពីអ្នកប្រើប្រាស់ទាំង ជនម៉ូស្លីម និងមិនមែនម៉ូស្លីម។
គួរជម្រាបថា សម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) ប្រជាជនជាងពាក់កណ្តាល គឺជា ជនម៉ូស្លីម ហើយអាស៊ាននឹងក្លាយជាសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ច ដែលតម្រូវឱ្យប្រទេសជាសមាជិកទាំងអស់ គិតគូរឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអំពីសន្តិសុខស្បៀង និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារនៅក្នុងតំបន់។ ជាការពិត បណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើន បានអភិវឌ្ឍន៍ផលិតផលហាឡាល មានសន្ទុះខ្លាំង បើប្រៀបជាមួយនឹងប្រទេសកម្ពុជា ។ កត្តានេះដោយសារ ម្ចាស់រោងចក្រ សហគ្រាសទាំងធុនតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជា ភាគច្រើនមិនទាន់បានយល់ច្បាស់ពីអត្ថប្រយោជន៍នៃស្លាកសញ្ញាហាឡាល និងកត្តាស្វែងរកទីផ្សារផលិតផលហាឡាល។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មកដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជា មានតែសហគ្រាស ក្រុមហ៊ុនត្រឹមតែ ១២៣ប៉ុណ្ណោះ (បើគិតជាមុខទំនិញសរុបមានចំនួន ៨២៣មុខទំនិញ) បានដាក់ពាក្យស្នើសុំប្រើប្រាស់ ស្លាកសញ្ញាហាឡាលកម្ពុជា ក្នុងនោះមាន ១. ប្រភេទម្ហូបអាហារនិងភេសជ្ជៈចំនួន ៥០ក្រុមហ៊ុន ២: ភោជនីយដ្ឋាន អាហារដ្ឋាន ចំនួន២៩ទីតាំង ៣- សត្តឃាតដ្ឋានចំនួន០៣ទីតាំង និង៤- គ្រឿងសម្អាង ចំនួន ៨១៕
អត្ថបទ និងរូបភាព ៖ លោក ជា ស្រស់
កែសម្រួលអត្ថបទ ៖ លោក សេង ផល្លី