កណ្តុរហិតមីនកម្ពុជា មានឈ្មោះ ម៉ាហ្កាវ៉ា (Magawa) ជាកណ្ដុរដំបូងបង្អស់របស់កម្ពុជាដែលទទួលបានមេដាយមាសពីអង់គ្លេស ហើយត្រូវបានដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រោយបំរើអាជីពជួយសង្គ្រោះគ្រាប់យុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះពីសង្គ្រាមអស់រយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លង នៅទៅកម្ពុជា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីមជ្ឍមណ្ឌល APOPO ដែលជាកន្លែងហ្វឹកហ្វឺនកណ្ដុរនៅកម្ពុជា ស្ថិតនៅភូមិត្រពាំងសេះ សង្កាត់គោកចក ក្រុងសៀមរាប។
សេចក្ដីប្រកាសរបស់មជ្ឍមណ្ឌលអាប៉ូប៉ូ APOPO ជាភាសារអង់គ្លេស ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១នេះ បានបង្ហាញថា វីរៈនារី ម៉ាហ្គាវ៉ា មានអាជីពបំររើការងាររយៈពេល៥ឆ្នាំ ដោយបានជួយសង្គ្រោះជីវិតបុរសស្ត្រី និងកុមារដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយគ្រាប់មីន និងសំណល់នៃសង្គ្រាមផងដែរ។ រាល់ការរកឃើញរបស់គាត់ បានកាត់បន្ថយហានិភ័យ នៃការរងរបួសឬការស្លាប់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានបន្ដថា ម៉ាកាវ៉ា គឺជាសត្វកណ្តុរយក្សអាហ្វ្រិកមួយដែលបានកើតនៅតង់ហ្សានី ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលមកដល់ពេលនេះមានអាយុ៧ឆ្នាំហើយ។ បន្ទាប់មកម៉ាកាវ៉ាបានផ្លាស់មករស់នៅខេត្តសៀមរាប ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ជាកន្លែងដែលគាត់ចាប់ផ្តើមអាជីពជោគជ័យ ដោយធ្វើការជាដៃគូជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលកំចាត់មីនកម្ពុជា(ស៊ីម៉ាក់)។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ គាត់បានរកឃើញគ្រាប់មីនចំនួន៧១គ្រាប់ និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះចំនួន៣៨គ្រាប់ ដែលបានធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជាវីរនារីជោគជ័យបំផុតរបស់មជ្ឍមណ្ឌល APOPO ។ គាត់បានជួយបោសសំអាតផ្ទៃដីជាង ២២៥,០០០ ម៉ែត្រការ៉េ ដែលធ្វើឱ្យសហគមន៍មូលដ្ឋានរស់នៅធ្វើការងារ និងទទួលបានការអប់រំផងដែរ។ កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០២០ ម៉ាហ្កាវ៉ា ក៏បានទទួល មេដាយមាសការងារ ពីអង្គការសប្បុរសធម៌ សត្វព្រៃនៃប្រទេសអង់គ្លេស (PDSA)។ មជ្ឍមណ្ឌលអាប៉ូប៉ូ បានលើកឡើងថា ម៉ាហ្កាវ៉ា ជាសត្វកណ្តុរដំបូងបង្អស់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត ៧៧ឆ្នាំរបស់មនុស្សធម៌ក្នុងការផ្តល់កិត្តិយសដល់សត្វ ដើម្បីទទួលបានមេដាយភីឌីអេសអេ ចូលរួមជាមួយបណ្តាញសត្វឆ្កែជាដើម។
ឯកឧត្ដម ហេង រតនា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌល សកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជាហៅកាត់ថា”ស៊ីម៉ាក់”មានប្រសាសន៍ថា កណ្ដុរម៉ាហ្គាវ៉ាត្រូវបានចូលនិវត្តន៍ ដោយសារតែមានវ័យចាស់ និងសុខភាព ហើយនឹងត្រូវរក្សាទុកនៅក្នុងមណ្ឌលដោះមីន នាខេត្តសៀមរាប ជាមួយនឹងកណ្តុរដទៃដែលអាចចូលរួមជួយហ្វឹកហ្វឺនអ្នកកាន់កណ្តុរដទៃទៀត ព្រោះម៉ាហ្កាវ៉ាមានបទពិសោធច្រើន។ ឯកឧត្ដម បានបញ្ជាក់ ការចូលនិវត្តន៍របស់ម៉ាហ្កាវ៉ា ស៊ីម៉ាក់នឹងបង្កើតក្រុមដោះមីនថ្មីដែលមានកណ្តុរចំនួន២០ក្បាល ដែលទើបប្រឡងជាប់ ដើម្បីចូលរួមចុះប្រតិបត្តិការ ក្នុងការដោះមីនបន្ថែមពីកណ្តុរដែលមានស្រាប់។ ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមក ម៉ាហ្គាវ៉ា បានជួយរំដោះគ្រាប់មីន និងគ្រាប់យុទ្ធភ័ណ្ឌជាច្រើនគ្រាប់ដែលស្ថិតនៅលើផ្ទៃរាប់ម៉ឺនម៉ែត្រការ៉េ រហូតម៉ាហ្គាវ៉ា បានទទួលមេដៃមាសពីប្រទេសអង់គ្លេស។
ឯកឧត្ដម បានបន្ដទៀតថា កណ្តុរ ម៉ាហ្គាវ៉ា បានចូលរួមក្នុងការពន្លឿនល្បឿននៃការបោសសម្អាតមីនបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃកិច្ចប្រតិបត្តិការកាន់តែប្រសើរ ព្រោះកណ្តុរ ពួកគាត់ រុករកតែសារធាតុផ្ទុះទេ ខណៈដែលគ្រាប់យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះឬ គ្រាប់មីន ដែលមានជាតិផ្ទុះធ្វើឱ្យឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិករុករកជាតិដែកមិនឃើញ។ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជា មានកណ្តុរដោះមីនកំពុងបំពេញប្រតិបត្តិការនិងកំពុងហ្វឹកហ្វឺនចំនួន៤០ក្បាល ហើយកណ្តុរដែលបានស្លាប់ និងចូលនិវត្តន៍ជាបន្តបន្ទាប់មានចំនួន១៦ ក្បាល ខណៈផ្ទៃដីដែលនៅសេសសល់យុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ មានជាង ៨០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា៕
អត្ថបទ និង រូបភាព៖ លោក ឈិត សាវី
លែសម្រួលអត្ថបទ៖ លោក អ៊ុន ណារាជ្យ
