នៅខេត្តសៀមរាបមានកន្លែងតម្កល់អដ្ឋិធាតុអ្នកស្លាប់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមមួយកន្លែង ដែលស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណវត្តទេពពោធិវង្ស ឬអ្នកសៀមរាបនិយមហៅវត្តក្បាលខ្មោច។ បច្ចុប្បន្នទីតាំងនេះ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយសមាគម «អភិរក្សអដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមវត្តទេពពោធិវង្ស» ដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨។ ថ្មីៗនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឱ្យសមាគមនេះ មានសិទ្ធិលក់ប័ណ្ណទស្សនាដល់ភ្ញៀវទេសចរដែលចូលទៅទីតាំងប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរក្រហមមួយនេះ។
ក្នុងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់សមាគមអភិរក្សអដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមវត្តទេពពោធិវង្ស ចុះថ្ងៃទី២៩ មករា ឆ្នាំ២០១៩ បានឱ្យដឹងថា សមាគមនឹងចាប់ផ្តើមលក់ប័ណ្ណវិភាគទានចំនួន ៣ដុល្លារក្នុងភ្ញៀវម្នាក់ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ តទៅ ក្នុងបំណងដើម្បីអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍគម្រោងមួយចំនួន។ គម្រោងទាំងនោះមានដូចជា ការអភិរក្សអដ្ឋិធាតុដែលសេសសល់ក្នុងវត្ត, ការធ្វើកំណាយរណ្ដៅសាកសព, អភិរក្សអាគារគុកបណ្ដោះអាសន្នក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម, ធ្វើសាលពិព័រណ៌, បង្កើតឡើងវិញ នូវសម្ភារសម្លាប់មនុស្ស និងទារុណកម្មក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម សម្រាប់ដាក់តាំងបង្ហាញ រួមនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត នៅក្នុងវត្ត។
សេចក្ដីជូនដំណឹង ដែលមានហត្ថលេខាលោកស្រី មាស ឡាលីន ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគម បញ្ជាក់បន្ថែមថា គោលបំណងនៃការអភិរក្សនេះ គឺប្រែក្លាយទីតាំងនេះទៅជាទីផ្សព្វផ្សាយប្រវត្តិសាស្ដ្រនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទៅដល់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្ដរជាតិ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរ តាមរយៈលិខិតរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ចុះថ្ងៃទី២៧ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ក៏បានអនុញ្ញាតឱ្យសមាគមរបស់លោកស្រី មាស ឡាលីន បោះពុម្ព និងប្រើប្រាស់ប័ណ្ណវិភាគទាន៣ដុល្លារ ដល់ភ្ញៀវទេសចរបរទេសចាប់ពីអាយុ ១២ឆ្នាំឡើង ដើម្បីចូលទស្សនាបូជនីយដ្ឋាននៃការចងចាំក្នុងបរិវេណវត្តទេពពោធិវង្ស និងពុំមានការលក់ប័ណ្ណជូនភ្ញៀវជាតិ រួមទាំងភ្ញៀវអន្តរជាតិ ដែលគ្រាន់តែចូលទស្សនាវត្ត និងក្រៅបរិវេណបូជីយដ្ឋាននេះ។
ដំណឹងអំពីការលក់ប័ណ្ណទស្សនាខាងលើនេះដែរ ក្រុមមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ក៏បានសម្ដែងអារម្មណ៍ភ្ញាក់ផ្អើល ដ្បិតមិនទាន់បានឃើញសេចក្ដីជូនដំណឹង។ យ៉ាងណាលោក ភា មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ ដែលបានជូនភ្ញៀវចូលទស្សនាបរិវេណវត្តពោធិវង្ស យល់ថាការរៀបចំនេះល្អ ហើយលោកសំណូមពរដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធប្រើប្រាស់ថវិកាដែលបានពីភ្ញៀវ យកមកអភិវឌ្ឍន៍ទីតាំងនេះដើម្បីឱ្យស័ក្ដិសមជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏ទាក់ទាញមួយផងដែរ។
គួរបញ្ជាក់ថា វត្តពោធិវង្សមានទីតាំងក្នុងសង្កាត់ស្លក្រាម ក្រុងសៀមរាប ជាអតីតកន្លែងធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លាប់មនុស្សក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ក្នុងវត្តនេះ មានអាគារមួយ ដែលជាអតីតគុកសម័យខ្មែរក្រហមដែរ និងបានអភិរក្សរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ តាមសង្ឃដីការរបស់ព្រះសង្ឃក្នុងវត្តនេះ សំណង់ព្រះវិហារសព្វថ្ងៃ សង់អំឡុងឆ្នាំ ១៩៩៦ តែប៉ុណ្ណោះ ហើយព្រះសង្ឃបានថែរក្សាអដិ្ឋធាតុដែលសេសសល់ពីរបបខ្មែរក្រហម រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន៕
អត្ថបទ និងរូបភាព: លោក ម៉ាត់ អារីហ្វីន និង ហាំ ម៉េងហួត
សម្រួលអត្ថបទ: លោក សេង ផល្លី
