ឧក្រិដ្ឋកម្មសាយប័រក្តី ឬ ឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញក្តី ឬឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតក្តី ឬការបោកប្រាស់តាមទូរស័ព្ទក្តី ឬការក្លែងបន្លំតាមអនឡាញក្តី គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មដែលគេបកប្រែពីភាសាអង់គ្លេសផ្សេងៗគ្នា ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាសឹងតែដូចគ្នា ហើយយើងអាចចាត់ទុកថា គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មទាន់សម័យ ដែលកំពុងតែរីកដុះដាលនៅលើពិភពលោក។ ទាំងនេះមិនគួរមានករណីអង្គុយចោទគ្នាទៅវិញទៅមកឡើយ គួរតែរួមគ្នាដោះស្រាយ ហើយរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងទើបប្រសើរ។
ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រភេទនេះជាឧក្រិដ្ឋកម្មស៊ីវិល័យនៅក្នុងយុគសម័យនៃបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត និង ឌីជីថល ហើយវាកើតមានឡើងនិងរីករាលដាលជុំវិញពិភពលោក ។ វាគឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មដែលគ្មានព្រំដែន ដោយសារតែក្រុមឧក្រិដ្ឋជនអាចប្រពឹត្តនៅទីណាក៏បានឲ្យតែមានអ៊ីនធឺណិត។ សូម្បីតែនៅប្រទេសថៃក៏មានសេចក្តីរាយការណ៍ជាហូរហែរថា មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ និងត្រូវបានគេស្គាល់ដែរថាជាទីសុវត្ថិភាព ក្នុងតំបន់ ដែលមានប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតហូរហៀរ សម្រួលដល់បណ្តាញឧក្រិដ្ឋជនឆបោក និងការជួញដូរមនុស្សក្នុងការធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ទាំងក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ហើយបានរាលដាលដល់ប្រទេសជិតខាង ថែមទៀត ក្នុងនោះអ្នករងគ្រោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ។
នៅពេលនេះ បើយើងរវល់តែអង្គុយចាប់កំហុសគ្នាដូចជាអ្វីដែល អាជ្ញាធរថៃបានកំពុងតែធ្វើហើយព្យាយាមលាបពណ៌បំប្លែងបំផ្លើសមកកម្ពុជា ហើយប្រែក្លាយវាទៅជាឧក្រិដ្ឋកម្មមួយដើម្បីយកមកបិទបាំងកំសោយនៃភាពដឹកនាំ ខ្វះការអនុវត្តច្បាប់ និង វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាបង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិលើរឿងសម្រេចបិទព្រំដែនជាឯកតោភាគី គឺជារឿងដែលមិនគួរកើតមាន ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះដែរ លោកជំទាវ ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ ដែលធ្លាប់បានសារភាពខ្លួនឯងថា ធ្លាប់ប៊ិះនឹងរងគ្រោះដោយសារតែឧក្រិដ្ឋជនលួចក្លូន (ត្រាប់) សំឡេងថ្នាក់ដឹកនាំបរទេសកន្លងមកនោះ បានបង្ហាញការខ្វះការទទួលខុសត្រូវ និងគ្មានក្រមសីលធម៌ក្នុងការដឹកនាំ ដោយលោកជំទាវ បានគេចវេសគ្មានភាពអាមាសសូម្បីបន្តិចចេញពីបញ្ហាដែលទាហានថៃខ្លួនឯងបានបង្កើតឡើង គឺការបាញ់មកលើទាហានខ្មែរបណ្តាលឱ្យស្លាប់ ការបិទព្រំដែនដោយឯកតោភាគី និងបញ្ហាជាច្រើនទៀតដែលភាគីថៃបានបង្កឡើង ជុំវិញរឿងព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ហើយបែរជាយកបញ្ហានេះទៅភ្ជាប់នឹងឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោក ខណៈប្រទេសថៃខ្លួនឯងត្រូវបានរាយការណ៍ក្នុងសារព័ត៌មានអន្តរជាតិជាហូរហែរថាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាឆបោកនេះ ក៏ដូចជាអំពើជួញដូរមនុស្សផ្សេងៗផងនោះទៅវិញ។
ភាពតានតឹងនៅព្រំដែនដែលផ្តើមចេញពីកំសោយនៃរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំនិងបញ្ជារហូតដល់រដ្ឋាភិបាលថៃបោះបង់សិទ្ធិសម្រេចស្របច្បាប់ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយប្រគល់សិទ្ធិឲ្យយោធាត្រឹមកម្រិតភូមិភាគសម្រេច បានធ្វើឲ្យសភាពការណ៍នៃការផ្ទុះអាវុធនៅមុំបីកាន់តែរីកធំ ឈានចេញពីសំពាធយោធា រហូតដល់សេដ្ឋកិច្ច និង ការទូត តែបែរជាអាជ្ញាធរថៃមិនខ្វល់ ហើយប្រឌិតរឿងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតមកបិទបាំងទៅវិញ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរថៃ បានឱនដៃឈរមើល និងអនុញ្ញាតឱ្យសារព័ត៌មានថៃ និងអ្នកបង្កើតមាតិកាបណ្តាញសង្គមក្នុងប្រទេសខ្លួនមួយចំនួន បង្កើត និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយបំភ្លៃការពិតអំពីស្ថានភាព និងព្រឹត្តិការណ៍ដែលកើតឡើងពាក់ព័ន្ធរឿងព្រំដែន ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ មកទល់ពេលនេះ ដោយពុំមានដាក់ចេញវិធានការណាមួយ ដើម្បីធានាការប្រតិបត្តិក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន និងក្រមសីលធម៌នៃការប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម ឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ ប្រទេសថៃ ដែលធ្លាប់ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាប្រទេសគោរពវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន បែរជាប្រែក្រឡះ ហើយពេលនេះបានក្លាយជាប្រទេសដែលខ្វះក្រមសីលធម៌ដោយសារតែសារព័ត៌មានរបស់ខ្លួនផ្សាយព័ត៌មានគ្មានវិជ្ជាជីវៈ រាយការណ៍ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ តាមចិត្តនឹកឃើញ ដោយប្រើការបញ្ចេញបញ្ចូលអារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន ប្រាសចាកពីនិយាមវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន ធ្វើឱ្យមតិជាតិខ្លួននិងអន្តរជាតិអស់ជំនឿ។
ងាកមកផ្តោតលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតវិញ ទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិ តួអង្គជាតិ អន្តរជាតិ សុទ្ធតែបានទទួលស្គាល់ភាពស្មុគស្មាញចាក់ស្រេះនៃបញ្ហានេះ ដែលជាឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនសាកល ទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងធ្វើការរួមគ្នាការឆ្លើយតបជាសាកល។ នោះក៏ព្រោះតែឧក្រិដ្ឋកម្មទាន់សម័យនេះ ហើយវាពិតជាពិបាកទប់ស្កាត់លើសឧក្រិដ្ឋកម្មជាប្រពៃណី ដែលមានដូចជាជួញដូរគ្រឿងញៀន ជូញដូរមនុស្ស លាងលុយកខ្វក់… ទៅទៀត។
ពិតណាស់!ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រភេទនេះត្រូវបានប្រព្រឹត្តនៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីបច្ចេកវិទ្យាដ៏ស្មុគស្មាញដែលរួមផ្សំគ្នាដោយបដិវត្តន៍ឌីជីថល និង ការចាប់ផ្តើមនៃយុគសម័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ហើយវាបាន និងកំពុង កើតមានសឹងតែគ្រប់ទិសទី រួមបញ្ចូលនៅប្រទេសថៃផង។
វាគឺជាអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មដែលទាមទារការធ្វើការជាមួយគ្នា ហើយប្រទាក់ក្រឡាគ្នាតាមគ្រប់យន្តការ តាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋាន ថ្នាក់ជាតិនៅក្នុងកម្រិតប្រទេស រហូតដល់ថ្នាក់តំបន់ឆ្លងព្រំដែន ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយ។
កម្ពុជាជាប្រទេសរងគ្រោះដោយសារឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននេះ តែមិនមែនជាសំបុកនៃការឆបោកដូចការចោទប្រកាន់នាពេលថ្មីនេះឡើយ។ កម្ពុជា ជាប្រទេសមួយសកម្ម ក្នុងការប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននេះ ដោយបានចាត់វិធានការណ៍សមស្របនានា ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាបទង្វើខុសច្បាប់ទាំងឡាយ ដែលបានកើតឡើងនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ចាប់តាំងពីអំឡុងពេលមុនកូវីដ១៩ បានរីករាលដាលខ្លាំង រហូតមកទល់ពេលនេះ និងបន្តអនុវត្តតទៅទៀត ព្រោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពុំដែលព្រងើយកន្តើយឡើយចំពោះបទល្មើសឆបោក ក៏ដូចជាទង្វើខុសច្បាប់ដទៃទៀតផងដែរ។
ជាក់ស្តែង កម្ពុជាបានចេញបំរាមនិងបិទអាជ្ញាប័ណ្ណល្បែងអនឡាញតាំងពីឆ្នាំ២០១៩ ហើយកម្ពុជាក៏បានចាប់និងឃាត់ខ្លួនឧក្រិដ្ឋជនបរទេសជាច្រើន ដោយមួយចំនួនបានសហការជាមួយនឹងចិនបញ្ជូនឧក្រិដ្ឋជនទៅកាន់ប្រទេសចិនវិញក៏មាន រហូតដល់មានមតិរិះគន់កម្ពុជារឿងសិទ្ធិមនុស្សផងដែរពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តដោយឆន្ទៈមោះមុត ដើម្បីទប់ស្កាត់ប្រយុទ្ធប្រឆាំងបទល្មើសទាំងអស់នេះ ឱ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាឡើងថែមទៀត ក្រោមទិសស្លោក៖ យើងរួមគ្នាបោសសម្អាតសំរាម (ឧក្រិដ្ឋជន Online Scams) ពីក្នុងផ្ទះ!
សម្រាប់ថៃគឺទើបតែបែកសំបុកឧក្រិដ្ឋកម្មនេះ ក្រោយពេលដែលតារាសម្តែងចិនឈ្មោះ វ៉ាវ ស៊ីង (Wang Xing) ដែលត្រូវបានជនឆបោកជួញដូរពីអាកាសយានដ្ឋានសុវណ្ណភូមិទៅកាន់ទីតាំងប្រតិបត្តិការឧក្រិដ្ឋកម្មដែលនាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃទេសចរចិនមកកាន់ប្រទេសថៃកាលពីខែមករា ដើមឆ្នាំ តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្រោយរឿងនេះផ្ទុះទេសចរចិនធ្លាក់ចុះរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ទើបអាជ្ញាធរថៃស្ទុះស្ទារចោទគេចោទឯង ហើយថែមទាំងគំរាមកាត់អគ្គិសនីនិងអ៊ីនធឺណិតដល់កម្ពុជាថែមទៀត ម្តងជាពីរដងរហូតដល់កម្ពុជាសម្រេចចិត្តកាត់ផ្តាច់ដោយខ្លួនឯង។ ថ្មីៗនេះទៀត អង្គការសហប្រជាជាតិបានចេញលិខិតមួយផ្ញើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលថៃ ដើម្បីឱ្យបំភ្លឺលើចំណាត់ការខ្លួនក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្សឆ្លងដែន និងក្រុមឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ ដែលកំពុងតែរីកស្គុះស្គាយក្នុងតំបន់មួយចំនួនក្នុងប្រទេសខ្លួនទៀតផង។
សរុបទៅ ឧក្រិដ្ឋកម្មសាយប័រក្តី ឬ ឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញក្តី ឬឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតក្តី ឬការបោកប្រាស់តាមទូរស័ព្ទក្តី ឬការក្លែងបន្លំតាមអនឡាញក្តី គឺជាទម្រង់នៃឧក្រិដ្ឋកម្មស៊ីវិល័យដែលទាមទារនូវកិច្ចសហការគ្នាជាប្រព័ន្ធដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវា។ ឧក្រិដ្ឋកម្មជាប្រពៃណីយ៉ាងម៉េចមកដល់ពេលនេះ គ្មានប្រទេសណាមួយបានជោគជ័យ១០០ ភាគរយនៅឡើយ ចុះទម្រាំវាគឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ទំនើបនិងស្មុគស្មាញបែបនេះមិនមែនជារឿងងាយឡើយ។
ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មនេះ វាទាមទារកិច្ចសហការជាប្រព័ន្ធ ទូលំទូលាយហើយស្មោះត្រង់និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងដោយតម្លាភាព មិនមែនយកវាទៅផ្សារភ្ជាប់នឹងបញ្ហាផ្សេងនោះ ហើយចោទដាក់គេឯងនោះទេ។ ទង្វើបែបមិនមែនភាពដឹកនាំដោយក្រមសីលធម៌ បែបស៊ីវីល័យដែលគួរឱ្យគោរពឡើយ។ ប្រជាជាតិទាំងអស់គួរតែរួបរួមគ្នាដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព តាមរយៈការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ជាជាងការបង្កើនជម្លោះ ហើយអង្គុយរិះគន់ទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នា៕
