«តារាជ» ជាចម្លាក់ទេពតំណាងឱ្យព្រះវិស្ណុនៃព្រហ្មមញ្ញសាសនា ដែលមានព្រះហស្ថ៨ រចនាបថបាយ័ន្ត កម្ពស់ជិត៤ម៉ែត្រ ឆ្លាក់ពីថ្មមួយដុំ តម្កល់ទុកនៅច្រកចូលទិសខាងលិចនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជាបដិមា ដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនិងប្រជាជនខ្មែរតាំងពីបុរាណ រហូតដល់បច្ចុប្បន្នគោរពបូជា ហើយចាត់ទុកជាស្តេចទេពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ដែលថែរក្សាប្រាសាទអង្គរវត្តរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបដិមាដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិនេះ កំពុងជួបនូវហានិភ័យបង្កឡើងដោយ ការគោរពបូជា ដោយស្រោចទឹកលើព្រះបាទ និងផ្សែងធូប របស់ភ្ញៀវទេសចរមកពីគ្រប់ទិសទី។
លោក ឡុង ណារី អ្នកជំនាញអភិរក្សថ្មនៃនាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរនិងបុរាណវិទ្យាបង្ការ និងជាអ្នកធ្លាប់រួមចំណែកជួសជុលតារាជកន្លងមក បានឱ្យដឹងថា មកដល់ពេលនេះ បដិមាលោកតារាជ បានឆ្លងកាត់ប្រវត្តិជួសជុលច្រើនជំនាន់មកហើយ យោងទៅលើភស្តុងតាងបច្ចេកទេសអភិរក្សនិងសម្ភារៈនៅក្នុងរាងកាយដែលធ្លាប់ជួសជុលពីសម័យមុនៗ។
បើរំឭកកាលពីឆ្នាំ១៩៨៥ ព្រះកេសរបស់ «លោកតារាជ» ត្រូវបានជនទុច្ចរិតមួយក្រុមប៉ុនប៉ងអារផ្តាច់ក្នុងបំណងជួញដូរ តែមិនបានសម្រេច ទើបសមត្ថកិច្ចយកព្រះកេសទៅរក្សាទុកនៅអភិរក្សអង្គរ មុននឹងបញ្ជូនទៅរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាព។ ក្នុងភាពវឹកវរ ប្រទេសជាតិមិនទាន់មានសន្តិសុខពេញលេញ ក្រុមអភិរក្សអង្គរបានចម្លងព្រះកេសថ្មីពីស៊ីម៉ង់តិ៍ជំនួសព្រះកេសដើមវិញ ដើម្បីបំពេញលក្ខណៈរាងកាយនៃបដិមានិងជំនឿរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។
ដោយមើលឃើញថាលោកតារាជ ជាទេពស័ក្តិសិទ្ធិក្នុងជំនឿខ្មែរ ហើយប្រទេសជាតិក៏មានសុខសន្តិភាពហើយ ក្រុមការងារអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានិងអាល្លឺម៉ង់ ក៏បានស្នើទៅក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ និងសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ ដើម្បីសុំព្រះកេសដើម ដើម្បីមកតភ្ជាប់នឹងព្រះកាយវិញ ទើបសមនឹងតម្លៃនៃការគោរពជំនឿដ៏មុតមាំនិងសមត្ថភាពនៃក្រុមការងាររបស់អ្នកជំនាញអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាក្នុងកិច្ចការអភិរក្សផង។
ដើម្បីចូលរួមថែរក្សា និងអភិរក្សបដិមាដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិ និងជានិមិត្តរូបនៃជំនឿរបស់ខ្មែរ លោក ឡុង ណារី បានសំណូមពរដល់អ្នកមកគោរពបូជា សូមកុំស្រោចទឹកលើព្រះបាទ បដិមា ដែលបណ្តាលឱ្យទឹកហូរជ្រាបចូលតាមស្នាមប្រេះដល់បាយអរ នាំឱ្យសាច់ថ្មឆាប់សឹករិចរិល និងពុកផុយ។ រីឯផ្សែងធូប ច្រើន នឹងធ្វើឱ្យម្រ័ក្សណ៍ និងទឹកមាសលើរូបបដិមា ប្រែទៅជាពណ៌ខ្មៅស្រអាប់។ បន្ថែមពីនោះ ការបំពាក់ ស្បង់ចីពរ ច្រើនជាន់ លើ គ្នា នឹង ធ្វើ ឱ្យធ្ងន់ នាំឱ្យរបេះដល់ជាតិម្រ័ក្សណ៍លើ ដងខ្លួនបដិមា ព្រោះម្រ័ក្សណ៍ខ្លះដែលទើប លាបជំនាន់ក្រោយមិន មាន គុណភាពល្អដូច ដើមទេ ងាយនឹងធ្វើឱ្យខូចខាតណាស់៕
អត្ថបទដើម និងរូបភាព៖ ហ្វេសប៊ុក ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្ប:
កែសម្រួលអត្ថបទ៖ លោក សេង ផល្លី
