លោកស្រីបណ្ឌិត ឆោម គន្ធា អ្នកជំនាញសិលាចារឹក នៃមជ្ឈមណ្ឌលអន្ដរជាតិស្រាវជ្រាវនិងតម្កល់ឯកសារអង្គរ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានឲ្យដឹងថា មានភស្ដុតាងមួយចំនួនដែលបង្ហាញថា មនុស្សសម័យដើម បានចាត់ទុកសិលាចារឹកជាវត្ថុសក្ការៈបូជា ប្រៀបដូចជាព្រះបដិមាដូច្នោះដែរ តួយ៉ាងផ្ទាំងចម្លាក់នៅប្រាសាទបាយ័ន ដែលក្នុងនោះគេឃើញមានកិច្ចពិធីមួយ ដោយមានផ្ទាំងសិលាចារឹកតម្កល់នៅកន្លែងខ្ពស់មួយ និងមានមនុស្សម្នារៀបចំកិច្ចពិធីអបអរនិងលើកតម្កើង ដូច្នេះអក្សរថ្ម ឬសិលាចារឹក គឺជាវត្ថុដែលគេការពារយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ហើយលើសពីនេះទៅទៀត នោះ មានភស្តុតាងខ្លះបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រុកសម័យដើមចារសិលាចារឹក ទុកសម្រាប់ជាការបង្រៀនមនុស្សទូទៅឲ្យស្គាល់ «ធម៌» ពោលគឺធ្វើតែបុណ្យ មិនធ្វើបាប ។
លោកស្រីបណ្ឌិត ឆោម គន្ធា បានឲ្យដឹងបន្ថែមថា សិលាចារឹក បើនិយាយសង្ខេបទៅ គឺទាក់ទងនឹងព្រះ និងព្រះរាជា គឺសុទ្ធតែជាអ្នកគួរគោរពបូជា មិនមានចារអំពីប្រធានបទផ្សេង ដូចជាការ បូក លេខនព្វន្ដខាងគណិតសាស្ដ្រអ្វីទេ ហើយមែនទែនទៅ មនុស្សសម័យបុរាណស្ទើរទាំងអស់ មិនថាតែជនជាតិខ្មែរទេ តែងគោរពអក្សរ ឬអត្ថបទសំណេរ ព្រោះអក្សរនេះប្រហែលជាបច្ចេកវិទ្យាទីមួយ ដែលមនុស្សជាតិបានបង្កើតឡើង ហេតុនេះមិនមានអ្វីគួរឆ្ងល់ទេថា មនុស្សនាំគ្នាគោរពកោតខ្លាចអក្សរ ឬសំណេរ ខណៈរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរជាច្រើនសន្ធឹក ត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវសិក្សាតាមរយៈវត្ថុតាងជាច្រើន ក្នុងនោះសិលាចារឹក ក៏ជាភស្ដុតាងដ៏សំខាន់មួយដែរ ហើយសិលាចារឹកដែលចារដោយបុព្វបុរសខ្មែរ បានរៀបរាប់នូវរឿងរ៉ាវជាច្រើន ដែលអាចឱ្យមនុស្សសម័យថ្មីដឹងពីសាច់រឿង និងរបៀបរស់នៅរបស់មនុស្សបុរាណ ដោយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវយល់ថា មនុស្សពីដើម ចារអក្សរលើថ្ម ដើម្បីមូលហេតុសាសនា។
លោកស្រីបណ្ឌិត ឆោម គន្ធា បញ្ជាក់យ៉ាងដូចនេះ ក្នុងបាឋកថាស្ដីពី «សាកល្បងពិនិត្យមើលសិលាចារឹកកម្ពុជាតាមក្រសែភ្នែកមនុស្សសម័យចាស់» ដែលរៀបចំនៅអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅនេះ ។
លោកស្រីបណ្ឌិត ឆោម គន្ធា បានឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ សិលាចារឹកប្រមាណជាង ១.៤០០ ត្រូវបានស្រាវជ្រាវរកឃើញ និងចុះបញ្ជីរួច ក្នុងនោះមានទាំងជាភាសាខ្មែរនិងសំស្ក្រឹត ហើយយ៉ាងហោចណាស់ សិលាចារឹកជាងមួយពាន់ បានបកប្រែរួច និងខ្លះទៀតកំពុងបន្តបកប្រែ ដូច្នេះអ្វីដែលសំខាន់នោះ តាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកជំនាញ គឺ សិលាចារឹក ជាភាសាសំស្ក្រឹត និពន្ធនៅប្រទេសកម្ពុជាមានភាពល្បីល្បាញជាងសិលាចារឹកជាភាសាសំស្ក្រឹតដូចគ្នានៅប្រទេសឥណ្ឌាជាស្រុកដើមនៃភាសានេះទៅទៀត ដែលភាពល្បីល្បាញនោះ គឺឃើញច្បាស់ទាំងរូបរាង ទាំងអត្ថន័យ ៕
អត្ថបទ និង រូបថត ៖ លោក ម៉ាត់ អារីហ្វីន
កែសម្រួលអត្ថបទ ៖ លោក លីវ សាន្ត
