រទេះគោខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បានរងការបាត់បង់ខ្លះៗហើយ នៅតាមជនបទស្រុកស្រែ ដោយសារពលរដ្ឋមួយចំនួនងាកមកធ្វើជារទៈកង់ឡាន និងប្រើគោយន្ដវិញ ដើម្បីបន្ធូកម្លាំងដល់សត្វគោ។ ប៉ុន្ដែសម្រាប់ក្នុងខេត្តសៀមរាបវិញ រទេះគោ ត្រូវបានចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង ពីភ្ញៀវជាតិអន្ដរជាតិ សម្រាប់ជិះកំសាន្ដ និងទស្សនាទេសភាពបៃតងនៅតំបន់អង្គរ។
ពលរដ្ឋនៅសង្កាត់ជ្រាវ ក្រុងសៀមរាប បានឲ្យដឹងថា ពួកគាត់បង្កើតមុខរបរដឹកភ្ញៀវរទះគោនេះ មានរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយពេលខ្លះក្នុងមួយថ្ងៃចំនួនពីរទៅបីជើង តាមរដូវសំបូរ ឬមិនសូវមានភ្ញៀវ ហើយការដឹកជញ្ជូននេះក្នុងរយៈតែមួយម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមអ្នកដឹកភ្ញៀវបានបន្ដថា តាមការកត់សំគាល់ ដែលចាប់តាំងពីបង្កើតមុខរបរនេះ ភ្ញៀវទេសចរណ៍បានពេញចិត្ដ និងចូលចិត្ដជិះដោយសារការជិះរទះគោមានភាពងាយស្រួលទស្សនាទេសភាព ប៉ុន្ដែពលរដ្ឋខ្មែរមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ប៉ុន្មានឡើយ។ពួកគាត់បានអំពាវនាដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរួមមានក្រសួងទេសចរណ៍ ក្រសួងវប្បធម៌ជួយដឹកនាំភ្ញៀវ និងជួយអភិរក្សរទៈគោខ្មែរនេះអោយបានគង់វង្ស។
ស្ថាបនិកភូមិកសិទេសចរណ៍ធម្មជាតិ នៅសង្កាត់ជ្រាវ ក្រុងសៀមរាប លោក គ្រួច លី ដែលជាអ្នករៀបចំអោយពលរដ្ឋលើវិស័យដឹកជញ្ជូនតាមរទេះគោនេះ លោកបានឲ្យដឹងថា រទេះគោខ្មែរកំពុងចាប់អារម្មណ៍ពីភ្ញៀវទេសចរណ៍ ជិះទស្សនា ទិដ្ឋភាពទេសចរណ៍បៃតង ដោយលោកលើកឡើងថា វាមិនត្រឹមធ្វើឲ្យពួកគាត់មានអារម្មណ៍ស្រស់ថ្លាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែពួកគាត់ក៍បានស្គាល់ពីវប្បធម៌ អរិយធម៌ និងប្រពៃណីទម្លៀមទំលាប់ខ្មែរតាំងពីបុរាណមកផងដែរ។
លោកបានបន្ដថា នៅតំបន់ភូមិធម្មជាតិកសិកទេសចរណ៍នេះ មានកន្លែងទស្សនាបែបធម្មជាតិកសិកម្ម ដូចបន្លែជាច្រើនប្រភេទ ដែលប្រជាពលរដ្ឋដាំដុះដោយមិនប្រើជាតិគីមី លំនៅដ្ឋានពលរដ្ឋ ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋនៅភូមិកសិទេសចរណ៍។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ការបង្កើតឲ្យមានសេវាដឹកភ្ញៀវតាមរទេះគោនេះ មិនត្រឹមតែធ្វើអោយពលរដ្ឋកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាកស្រុក មានជីវភាពគ្រួសារធូរធារប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែវាថែមទាំង បានជួយដល់ការអភិរក្សរទេះគោខ្មែរ សម្រាប់ឲ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយ បានស្គាល់ និងយល់ដឹងពីសម្ភារវប្បធម៌ដូនតារបស់ខ្មែរផងដែរ៕
អត្ថបទ និង រូបថត ៖ លោក គឿន វេត
កែសម្រួលអត្ថបទ ៖ លោក សេង ផល្លី
